Polonicus – najwyższe wyróżnienie europejskiej Polonii, hołdujące dialogowi, ruchowi jednoczenia i promocji Polaków w Europie i na świecie. Inauguracja nagrody POLONICUS nastąpiła w Dniu Polonii 2 maja 2009 podczas festynu na styku trzech granic Belgii, Holandii i Niemiec, zwanym Dreilaendereck, w pobliżu Akwizgranu.
Od roku 2010 nagroda wręczana jest na corocznej uroczystej Gali Polonii organizowanej z okazji Europejskiego Dnia Polonii w Sali Koronacyjnej ratusza w Akwizgranie. Inicjatorem nagrody jest przewodniczący Jury Wiesław Lewicki, wieloletni działacz polonijny w Niemczech i prezydent Europejskiego Instytutu kultury i Mediów Polonicus VoG.
Idea nagrody Polonicus - Maksyma nagrody Polonicus jest odzwierciedleniem starej prawdy – powinniśmy się wzajemnie szanować, a wtedy i inni nas szanować będą. Polonicus skierowany jest do osób budujących własną pozycję społeczną i materialną, z jednoczesnym pogłębianiem narodowych akcentów. Wyróżnia propagatorów krzewienia polskich wartości oraz ich promocji w Europie. Nagrodą tą Polonia odznacza tych, którzy są dla niej ważni ze względu na twórczość, działalność na rzecz jej jednoczenia oraz działania na rzecz europejskiej integracji i budowania pozytywnego obrazu Polaków na świecie.
Patronaty nagrody Polonicus - Nagroda Polonii Polonicus początkowo odbywała się pod patronatem Kongresu Polonii Niemieckiej oraz Konwent Organizacji Polskich w Niemczech. Od roku 2012 nagroda nabrała charakteru europejskiego i obecnie objęta jest patronatem EUWP – Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych. Patronem personalnym dwóch pierwszych edycji nagrody Polonicus był Ambasador RP w Berlinie dr Marek Prawda, a od roku 2011 patronat ten objął marszałek Senatu RP Bogdan Borusewicz.
Statuetka Polonicus - to uskrzydlona postać odważnego i dynamicznego młodzieńca, wykonana z odlewu z brązu o wysokości około 38 cm. Pomysłodawcą statuetki jest Wiesław Lewicki, a jej wykonawcą jest zwycięzca konkursu rozstrzygniętego w 2008 roku, artysta Stanisław Szroborz. Cokół statuetki, początkowo również z brązu, obecnie wykonany z marmuru. Na cokole wygrawerowane są: nazwa instytucji i rok nagrody. Do wręczanej statuetki Polonicus dołączany jest dyplom, certyfikujący nadanie nagrody.
Laureaci nagrody Polonicus
Gala Polonii 2013 – 27 kwietnia
Kultura: prof. Władysław Miodunka, wybitny polonista, językoznawca-glottodydaktyk, humanista [15][16]
Dialog polsko-niemiecki: Basil Kerski, dyrektor Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku, redaktor naczelny dwujęzycznego „Magazynu Polsko-Niemieckiego DIALOG”, politolog i eseista
Organizacja życia polonijnego: Maria i Czesław Gołębiewscy, założyciele restauracji „Gdańska”, propagatorzy polskiej i niemieckiej kultury w mieście Oberhausen
Nagroda Honorowa: Andrzej Wajda, polski reżyser, zdobywca Oscara za całokształt twórczości w roku 2000 oraz licznych europejskich nagród filmowych.
Gala Polonii 2012 – 5 maja
Kultura: Krystyna Janda, aktorka
Dialog polsko-niemiecki: dr Angelica Schwall-Düren, minister ds. związkowych, europejskich i medialnych NRW
Organizacja życia polonijnego: Helena Miziniak, honorowy prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych
Nagroda Honorowa: Ekscelencja prof. dr Alfons Nossol, ks. Arcybiskup senior diecezji opolskiej [12]
Gala Polonii 2011 – 7 maja
Kultura: prof. Karl Dedecius, tłumacz i wydawca literatury polskiej
Dialog polsko-niemiecki: Cornelia Pieper, wiceminister spraw zagranicznych ds. kontaktów kulturalnych z zagranicą
Organizacja życia polonijnego: Władysław Pisarek, wiceprzewodniczący Związku Polaków w Niemczech „Rodło”
Nagroda Honorowa: prof. Norman Davies, historyk
Gala Polonii 2010 – 1 maja
Kultura: prof. muzyki Zofia Wislocka, dyrygentka i kompozytorka
Dialog polsko-niemiecki: Władysław Bartoszewski, historyk, polityk, dziennikarz, działacz społeczny
Organizacja życia polonijnego: prof. dr hab. inż. Piotr Małoszewski, przewodniczący Chrześcijańskiego Centrum Krzewienia Kultury, Tradycji i Języka Polskiego w Niemczech T.z.
Nagroda Honorowa: prof. dr hab. inż. Jerzy Buzek, przewodniczący Parlamentu Europejskiego w latach 2010-2012[7]
Festyn Polonii 2009 – 2 maja
Kultura: Tomasz Glanc, kompozytor i działacz muzyczny z Montabaour
Dialog polsko-niemiecki: Olaf Müller, kierownik Wydziału Kultury Miasta Akwizgran
Organizacja życia polonijnego: Paulina Lemke, działaczka ZPwN „Zgoda”, artystka-malarka z Düsseldorfu
Nagroda Honorowa: Steffen Möller, aktor i autor książki „Viva Polonia” z Wuppertalu.