Architekt przestrzeni polsko-niemieckiej minionego ćwierczwiecza. Prof. Dr. Rita Süssmuth laureatka Nagrody Polonicus 2018 za dialog polsko-niemiecki w aspekcie integracji europejskiej.
Dialog, otwartość oraz debata oparta na faktach to powinność świata intelektualistów, przede wszystkim w aspekcie dyskursu na temat historii stosunków (dobro)sąsiedzkich. A jednak niemalże do 1989 relacje posko-niemieckie były jednostronne, debata polityczna i historyczna zdominowana była przez pryzmat utraty nemieckich ziem wschodnich, kwestii granic wobec postanowień Konferencji w Teheranie, przesiedleń, reparacji wojennych, winy i wybaczenia, a nawet pojednania, nie mniej jednak mało kto opierał debatę z sąsiadami na dialogu. Te lata nie odnotowały solidnej wymiany intelektualnej, dzisiaj frazes, do 1989 ogromne wyzwanie! Prof. Dr. Ritę Süssmuth już jako studentkę Romanistyki i Historii w latach pięćdziesiątych 20. wieku nurtowały kwestie, które obecnie tworzą katalog stosunków dobrosąsiedzkich i dialogu, a mianowicie proces adaptacji i zwrotu od releacji na linii wróg-ofiara do releacji i przyjacielskich. Proces zrozumienia i pojednania, pochłania wiele prób i błędów, pracy, często syzyfowej. Najbardziej pracochłonna jest zmiana ogólnie przyjętego stereotypu, stanowiącego powszechną normę i wyznacznik wzajemnych relacji, sprowadzający realnie egzystujący dialog do dyplomatycznego rytuału. Prof. Süssmuth od ponad 25 lat patronuje i pilotuje inicjatywom polsko-niemieckim, nie tylko wśród najbliższych sąsiadów, kreuje porozumienie pełne empatii i wzajemnego zrozumienia, z naciskiem na dialog, tolerancję i szacunek. Jako kontynuatorka polityki Willego Brandta, Süssmuth kreowała realną politykę, odważną i konfrontatywną. W 1986 wraz z Aleksandrem Kwaśniewskim, wtedy ministrem ds. Młodzieży, zainicjowała powstanie Polsko-Niemieckiej Współpracy Młodzieży (Jugendwerk). W 2008 została uchonorowana prestiżową nagrodą Uniwersytetu Eurpejskiego Viadrina dla osób, które w szczególny sposób doprowadzają do zbliżenia Polaków i Niemców
Prof. Süssmuth to niekwestionowana dama niemieckiej polityki, od 1981 roku członek CDU, pierwsza kobieta z ramienia Chadecji na stanowisku przewodniczącego Bundestagu (w latach 1988-1998). Tuz po nominacji na stanowisko, tego samego dnia pojechala do Warszawy, do sejmu. Z wykształecenia romanistka, historyk oraz pedagog, z zawodu polityk. Rita Süssmuth to polityk nietuzinkowy, polityk z głębokiego przekonania oraz poczucia misji, polityk która swoją biografią udowodniła i niestrudzenie udowadnia, pomimio swoich ukończonych 80 lat, że wiedza naukowa znajduje odzwierciedlenie w polityce, co więcej obie dyscypliny powinny iść ze sobą w parze i uzupeniać się nawzajem. Od lat angażuje się i wspiera oddolne, obywatelskie, polityczne oraz naukowe inicjatywy polsko-niemieckie, m.in. jako wieloletnia przewodnicząca kuratorium Związku Niemiecko-Polskich Towarzystw w Berlinie, członek kuratorium Niemieckiego Instytutu Polskiego w Darmstadt, przewodnicząca Polsko-Niemickiej Fundacji na rzecz nauki (DPWS), członek zarządu Fundacji Genshagen, oraz wiele innych.
Prof. Süssmuth w jednym z wywiadów powiedziała, że po wojnie nurtowały ją trzy kraje: Francja, Izrael i Polska...Gesagt, getan!
Joanna Szymańska
Foto Jan Voth
Laureatce serdecznie gratulujemy i dziekujęmy za wszechstronne zaangażwonie, na rzecz dialogu!
Redakcja Polonia Viva